Na upał powinny uważać zwłaszcza osoby starsze, chore i dzieci. By uchronić się przed jego negatywnym wpływem na zdrowie i życie, często wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad.
Zagrożenia w upał
Podczas upału grożą nam zwłaszcza:
- nadmierna ekspozycja na promienie UV – może powodować nie tylko starzenie się skóry, ale też uszkodzenie komórek, które z kolei może prowadzić do nowotworów skóry
- odwodnienie – pojawia się, gdy wydalamy więcej wody z organizmu, pocąc się, niż przyjmujemy przez picie; może prowadzić do poważnych zaburzeń: kłopotów z nerkami, utraty przytomności, udaru, zaburzeń układu naczyniowo-sercowego
- udar cieplny – jest reakcją organizmu na przegrzanie, gdy organizm nie jest w stanie odprowadzić zgromadzonego w nadmiarze ciepła; może prowadzić do zmian w komórkach i tkankach.
Niemowlęta i małe dzieci są narażone na biegunkę i wymioty, dlatego też częściej niż inne grupy wiekowe mogą się odwodnić. Osoby starsze zwykle nie odczuwają pragnienia, dlatego przyjmują zbyt mało płynów, wiec i im grozi odwodnienie. Dlatego warto i dzieciom, i dorosłym przypominać o konieczności picia w ciągu dnia. Możesz nawet pójść o krok dalej i proponować im wodę.
Grupy szczególnie wrażliwe na upał
Dla niektórych ludzi upał jest szczególnie niebezpieczny. Powinni wówczas bardziej na siebie uważać, a jeśli są pod naszą opieką – to my powinniśmy zwiększyć naszą czujność. Do tych grup należą:
- osoby powyżej 65 lat
- osoby cierpiące na choroby, takie jak demencja, niewydolność serca, choroby nerek lub cukrzyca
- niemowlęta i małe dzieci
- kobiety w ciąży
- osoby z niepełnosprawnością
- osoby pracujące lub ćwiczące na powietrzu.
W czasie upału ostrzegaj przed nim swoich przyjaciół i bliskich i przypominaj o zasadach bezpieczeństwa. Dobrze jest również zapytać starszych krewnych i sąsiadów, czy potrzebują pomocy.
Sposoby ochrony przed upałem
Oto kilka prostych porad, jak najlepiej zadbać o siebie, gdy jest bardzo gorąco:
- Pij więcej niż zazwyczaj. Pij więcej niż zwykle, nawet jeśli nie jesteś spragniony. Najlepiej – wodę, ale możesz też spożywać inne płyny. Jeśli masz więcej niż 65 lat, masz chore serce, chore nerki lub przyjmujesz leki, porozmawiaj z lekarzem o tym, ile płynów dodatkowo powinieneś wypić.
- Jedz dużo sezonowych owoców. Owoce sezonowe zawierają dużą ilość wody. Dlatego spożywając je, dostarczasz jednocześnie wodę do organizmu.
- Utrzymuj ciało w chłodzie. Noś luźną, przewiewną odzież, która zakrywa jak największe partie skóry. Chroń głowę kapeluszem lub czapką. Przebywaj w cieniu tak często jak to możliwe. Ochładzaj się od czasu do czasu zimnym prysznicem. Jeśli jest gorąco, możesz również założyć mokry ręcznik na szyję.
- Nie wychodź na zewnątrz w najgorętszej porze dnia. Godziny, w których powinieneś przebywać w pomieszczeniu, to między 10:00 a 17:00.
- Unikaj wysiłku fizycznego w najgorętszych godzinach dnia. Osoby, które spędzają aktywnie czas na powietrzu, są najbardziej narażone na przegrzanie. Skupiają uwagę na wykonywanych czynnościach, a nie na otoczeniu, i mogą przeoczyć pierwsze oznaki upału. Jeśli wychodzisz na słońce, stosuj kremy ochronne.
- Utrzymuj chłód w pomieszczeniach. Możesz użyć zasłon, żaluzji i markiz, aby zasłonić okna po nasłonecznionej stronie. Jeśli robi się chłodniej, np. nocą, otwieraj okna, żeby przewietrzyć pomieszczenie. Staraj się przebywać w najchłodniejszym miejscu w domu. Zamykaj drzwi i okna w pomieszczeniach klimatyzowanych.
- Unikaj alkoholu. Alkohol nasila szkodliwy wpływ upału na organizm.
Objawy świadczące o przegrzaniu
Zaobserwuj, jak się czujesz podczas upalnych dni. Zwróć uwagę zwłaszcza na znaki ostrzegawcze, które daje organizm, gdy jest przegrzany:
- Twoje tętno wzrasta
- męczysz się
- zaczynasz szybko oddychać
- masz zawroty głowy
- dostajesz gorączki
- masz dreszcze
- oddajesz mniej moczu niż zwykle – to może być objaw odwodnienia.
Wzywanie pomocy
Jeśli zauważysz objawy przegrzania organizmu u siebie lub innej osoby, natychmiast zadzwoń na 112 lub 999 po pomoc. Te objawy to zwłaszcza: dreszcze, suchość skóry, przyśpieszony oddech, wysoka temperatura ciała, nudności, zawroty głowy.
Jeśli ktoś w Twoim otoczeniu potrzebuje pomocy, bo np. zasłabł, reaguj! Wezwij pomoc i zabierz tę osobę w cień – jeśli to możliwe.
starebogaczowice.ug.gov.pl
W dniach 16–17.09.2025 r. seniorzy – członkowie UTW w Głuszycy – wzięli udział w dwudniowej wycieczce po Kotlinie Jeleniogórskiej. W pierwszym dniu wycieczki zwiedziliśmy najstarsze miasto w Polsce lokowane na prawie magdeburskim. Złotoryja słynie ze złota, które do dziś można tu wykopywać lub wypłukiwać z rzecznego piasku.
czytaj więcejDziś, 22 września br., nasi uczniowie klas I–III rozpoczynają zajęcia w ramach projektu współfinansowanego przez Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego - „ ABC Pływania”.
czytaj więcejMiasto Kamienna Góra i Tato.Net Fundacja Cyryla i Metodego zapraszają na warsztaty „7 sekretów efektywnego ojcostwa”. To wyjątkowe wydarzenie dla ojców, którzy chcą pogłębić relacje ze swoimi dziećmi.
czytaj więcejWrzesień jest uznawany na całym świecie za Miesiąc Świadomości FASD (Fetal Alcohol Spectrum Disorders – Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych).
czytaj więcejNordic Walking Festiwal Ziemi Wałbrzyskiej to wyjątkowe wydarzenie, które co roku przyciąga miłośników aktywnego wypoczynku w sercu malowniczego powiatu wałbrzyskiego. To idealna okazja, by odkryć uroki Gór Suchych i urokliwego Sokołowska, a przy okazji spędzić czas w świetnej atmosferze. 13 września już po raz 14 spotkamy się na pięknych terenach powiatu wałbrzyskiego, by wspólnie maszerować, bawić się i cieszyć aktywnością na świeżym powietrzu.
czytaj więcej